Porównanie systemów i kosztów ogrzewania domów w 2024/25r

[marxxx]

Koszty ogrzewania domów są jednymi z największych corocznych obowiązkowych wydatków jakie ponosimy. Wybór nieodpowiedniego ogrzewania może być kosztowny już tej zimy, inne rodzaje ogrzewania staną się drogie za lat kilka lub nawet zakazane.    Każdy dom jest inny, nie ma złotego środka idealnego dla wszystkich. Pokaże wam  koszty  ogrzewania domu o powierzchni 150m2 dla  różnych źródeł ciepła dla domów starych, ocieplonych oraz energooszczędnych.   Dlatego warto zapoznać się z tym materiałem aby  poznać wady i zalety poszczególnych rodzajów źródeł ciepła i podjąć dobrą decyzję.

Na początku wyjaśnię jakie czynniki  wpływają na koszt ogrzewania domu. 

1.  Całkowite zapotrzebowanie energetyczne budynku
Na ten parametr wpływa kilka czynników,  przede wszystkim powierzchnia budynku do ogrzania, następnie  straty ciepła przez np. przez ściany, okna i wentylację. Kolejnym jest ilość domowników i pożądana temperatura ciepłej wody użytkowej a także pożądana temperatura w pomieszczeniach.  Zapotrzebowanie na energię do ogrzewania domu można zmniejszyć  skuteczną termoizolację budynku i optymalizacja temperatury w pomieszczeniach. 

Starsze domy mają zapotrzebowanie rzędu 150 kWh/m²/rok, domy ocieplone zużywają około 100 kWh/m²/rok, domy energooszczędne to około 50  kWh/m²/rok, a domy pasywne poniżej 15 kWh m²/rok 

2. Cena opału
Ceny opału i paliw  bywają bardzo zmienne, duży wpływ ma sytuacja geopolityczna na świecie.    Tańsze surowce wymagają często miejsca na magazynowanie (np. drewno, pelet), Do kosztu trzeba doliczyć opłatę za przywóz i ewentualne zrzucenie do kotłowni. 

3. Sprawność systemu grzewczego
Wiele osób nie jest świadomych że ich kotły pracują z różna sprawnością.  Sprawność jest mierzona na wyczyszczonym kotle w trakcie jego maksymalnego obciążenia, co w warunkach domowych ma miejsce  zaledwie kilkanaście godzin w ciągu roku.  Im obciążenie kotła  mniejsze tym sprawność spada.     Tradycyjne kotły kondensacyjne na gaz charakteryzują się średnim współczynnikiem sprawności 90-95 proc.  Nowoczesne kotły węglowe 5 klasy także osiągają katalogową  sprawność ponad 90%,  jednak ich realna średnioroczna sprawność często nie przekracza 50%.   Z kolei efektywność powietrznych pomp ciepła średnio wynosi 350% proc. a gruntowych nawet ponad 400% co jest nieosiągalne dla żadnej innej technologii grzewczej.

 

Wersja wideo:
https://youtu.be/Xm8KgrwK7YM

  Teraz przedstawię wady i zalety poszczególnych systemów grzewczych

Ogrzewanie drewnem
Obecnie najtańszym sposobem ogrzewania domów jest ogrzewanie drewnem. Kominek lub kocioł na drewno jest stosunkowo tani więc początkowe koszty inwestycji nie są wysokie. Drewno jest w Polsce łatwo dostępne i awaryjnie można go pozyskać za pomocą prostych narzędzi. Warto też pamiętać że w niektórych większych miastach ogrzewanie drewnem jest lub może wkrótce zostać zakazane. Czym większą powierzchnie mamy do ogrzania tym więcej problemów będziemy mieli z tym ogrzewaniem. Należy pamiętać że do sezonu będziemy musieli się przygotować. Drewno należy pociąć na odpowiednie kawałki, (lub kupić drożej, odpowiedniej długości klocki), drewno należy wysuszyć, zapewnić odpowiedniej wielkości skład opału oraz przenieść go tam. Jednak najgorsze jest to, że drewno szybko się spala i wymaga częstego uzupełniania paliwa w kominku. Jeżeli mamy kominek w salonie to niestety pojawiają się dodatkowe problemy z zachowaniem czystości. Jakby nie patrzeć to jednak kotłownia w salonie, kurz, wybieranie popiołu, sadze itp. Lepiej to wygląda z kotłami połączonymi z buforem ciepła. To rozwiązanie uwolni nas od częstej obsługi kotła. 
Obecnie koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z drewna wynosi 0,175zł
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-drewno-pellet.png[/img]
Wszystkie koszty podane za portalem cena-prądu.pl

Ogrzewanie na pellet
Ogrzewanie na pellet jest dobrą alternatywą dla węgla. Koszty inwestycji są na podobnym poziomie jak dla kotłów węglowych, koszty ogrzewania są na wyższym poziomie niż dla kotłów na węgiel. Wadą ogrzewania pelletem jest konieczność posiadania dużego składu na opał, konieczność obsługi kotła zazwyczaj dużo rzadziej niż w kotłach węglowych, uzupełnianie opału w dozowniku, wybieranie popiołów oracz czyszczenie kotła.
Warto też pamiętać ze pellet jest paliwem OZE, a popularność kotłów na pellet szybko rośnie co powoduje że  pellet jest coraz droższy.   Kotły na pellet nadają się do domów słabo ocieplonych i z ogrzewaniem wysokotemperaturowym np. z grzejnikami. 
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z pelletu wynosi 0,363zł
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-drewno-pellet.png[/img]

Ogrzewanie węglowe.
Ogrzewanie węglowe cechuje się podobnymi kosztami na etapie inwestycji co kotły na pellet. Wadą ogrzewania węglem/ekogroszkiem jest konieczność posiadania składu na opał, konieczność obsługi kotła kilka razy w tygodniu lub nawet codziennie w silne mrozy, uzupełnianie opału w dozowniku, wybieranie popiołów oracz czyszczenie kotła. Węgiel jest paliwem brudnym, dużo bardziej niż pellet.

Poza tym trzeba się liczyć z ewentualnością w postaci wprowadzenia zakazu ogrzewania węglem w gminie, w której mieszkamy. Choć obecnie niewiele samorządów wprowadziło tego typu obostrzenia, perspektywa wydaje się całkiem realna, zwłaszcza biorąc pod uwagę trendy w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Jeżeli gmina czy miasto nie wprowadzi zakazu, to został już określony ostateczny termin do którego będziemy mogli nabyć jakąkolwiek odmianę węgla i jest to rok 2030 w miastach i 2040 na wsiach.  Po tym czasie będziemy musieli zmienić źródło ciepła. Niemal wszystkich dotyczą ustawy antysmogowe, które określają do kiedy można używać kotła danej klasy.  Kotły węglowe szybko  tracą na popularności pomimo że nadają się do domów źle ocieplonych z ogrzewaniem wysokotemperaturowym. 
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z węgla orzech  wynosi 0,347zł
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z ekogroszku wynosi 0,362zł
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-wegiel.png[/img]

Czeka cię wymiana kotła? Musisz to wiedzieć.

Jeżeli stoisz przed wymianą swojego kotła i myślisz o kolejnym kotle z podajnikiem już 5 generacji, to musisz wiedzieć że nowoczesne kotły wymagają ocieplonych kominów. W przeciwnym przypadku po dwóch, trzech latach na kominie pojawi się grzyb i brzydki zapach. Jest to spowodowane niską temperaturą spalin. Na pewnej wysokości komina temperatura spalin spada poniżej tak zwanego punkty skraplania rosy i to w tym miejscu pojawi się śmierdzący problem. Odpowiedni wkład kominowy niestety nie jest tani!

Pompa ciepła jest pierwszym w zestawieniu bezobsługowym rodzajem ogrzewania.
Szczyt popularności pomp ciepła był w 2022r,  kiedy ceny węgla wystrzeliły do góry. Jednym z głównych powodów boomu na pompy ciepła była popularyzacja fotowoltaiki, która to może dostarczać niemal darmową energię do pomp ciepła i po zakończeniu inwestycji uwolnić się od kosztów prądu i ogrzewania domu.
Każdy inny rodzaj ogrzewania poza Elektrycznym z Fotowoltaiką ,wymaga cyklicznego zakupu opału. Innym powodem są sowite dotacje i to nawet dla nowych domów z programu Moje ciepło, a dla domów w których wymienia się ogrzewanie z programu Czyste powietrze.

Pompy ciepła cechują się wysokimi kosztami na etapie inwestycji, w przypadku pomp gruntowych koszty są bardzo wysokie.

Pompy ciepłą są bezobsługowym ogrzewaniem, odpada konieczności budowania kotłowni, składu na opał i komina.  Jest to też zaraz za elektrycznym, najżywotniejsze źródło ciepła . 

Koszt ogrzewania jest niższy niż od kotłów na ekogroszek oraz na pellet. Jednak warunkiem jest posiadanie ogrzewanie niskotemperaturowego (podłogowe, ścienne) Jeżeli mamy kaloryfery starego typu to koszt będzie podobny lub wyższy niż w dla węgla i pelletu.

Posiadając kocioł na pellet, węgiel czy gaz dla własnego bezpieczeństwa musimy robić kosztowne przeglądy kotłów jak i obowiązkowe przeglądy kominów. Przy pompie ciepłą nie grozi nam zatrucie tlenkami węgla, ani wybuch.

Pompa ciepłą, dla kogo najlepsza?
Trzeba wiedzieć że pompy ciepłą są najbardziej efektywne jeżeli różnica pomiędzy temperaturą na zewnątrz, a temperaturą do jakiej jest grzana woda jest najmniejsza. Aby to osiągnąć musimy mieć ogrzewanie niskotemperaturowe, np podłogowe. Czym wielkość grzejnika będzie większa tym niższą temperaturą będziemy mogli ogrzać dom. Np do uzyskania 23C domu woda w obiegu może mieć tylko 28C, czym grzejnik w postaci podłogi będzie mniejszy, lub jak będziemy grzali tradycyjnymi kaloryferami, to temperatura wody musi być wyższa, np około 45C, a to już będzie dużo kosztowało.
Jeżeli posiadasz nieszczelny dom, do tego nie ocieplony, to pompa ciepłą nie będzie dobrym wyborem.
W moich innych filmach pokazuje ile kosztowało mnie ogrzewanie domu pompą ciepła  po 5 sezonach, a także porównuje koszty do wcześniejszego kotła na miał węglowy.
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej gruntową pompą ciepła w taryfie G11 wynosi 0,250zł
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej powietrzna pompą ciepła w taryfie G11 wynosi 0,34zł
W taryfach nocnych (G12, G12W, G13) o około 5 groszy mniej. 
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-pompa-ciepla.png[/img]

Ogrzewanie gazem
Koszty inwestycji mogą być dosyć zróżnicowane, zależy czy gaz mamy z sieci czy z butli i jakiej klasy kocioł kupimy. Bywa że koszt nowoczesnego kotła jest zbliżony do pompy ciepła.
Ogrzewanie gazem jest wygodnym rozwiązaniem, niemal bezobsługowym i obecnie najczęściej wybieranym przez Polaków modernizujących swoje stare ogrzewanie. Niestety, nie wszystkie gminy są w pełni zgazyfikowane, a koszt pociągnięcia gazociągu do działki jest bardzo wysoki. Gaz z butli (propan) jest droższy i wymaga okresowych dostaw. Sam zbiornik na gaz też sporo kosztuje, może być dostarczony za darmo przez dostawce gazu, ale cena dzierżawy będzie wtedy wliczona w koszt gazu.
Z cenami gazu różnie bywa. Raz jest tani, później drożeje. Obecnie drożeje. Ale najgorsze dopiero nadejdzie. Obecnie klienci indywidualni płacą za gaz tylko część ceny rynkowej, ale obecny rząd planuje urynkowienie cen gazu jak i prądu.  Jednak cenę podniesie wprowadzenie podatku ETS2 od 2027r
Większość obecnie inwestujących w ogrzewanie gazowe nie ma świadomości że paliwo to w przyszłości zostanie zakazane do użytku przez osoby prywatne. Komunikaty płynące z mediów o rozbudowie  gazoportu i  gazociągu Baltic Pipe tylko utwierdzają ich w słuszności decyzji. Niestety gaz z tych inwestycji ma zaspokajać polskie elektrownie i przemysł chemiczny do roku 2050.
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z gazu ziemnego w taryfie W3  wynosi 0,419zł
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z gazu płynnego LPG  wynosi 0,331zł
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-gaz.png[/img]

Ogrzewanie energią elektryczną
Tu mamy kilka wersji do wyboru, poza pompami ciepła gdzie COP dla gruntowych wynosi 4, a dla powietrznych około 3, część inwestorów decyduje się na grzanie matami/foliami grzewczymi, promiennikami podczerwieni, kotłami indukcyjnymi czy zwykłą grzałką wbudowaną w bufor ciepła Gdzie COP wynosi 1, co oznacza że pompy ciepła zużyją 3 lub 4 razy mniej prądu. Inwestycja jest stosunkowo niewielka , zwłaszcza jak się zdecydujemy na folie, maty grzewcze i promienniki podczerwieni. Jednak w tym przypadku skazani jesteśmy na grzanie prądem w przyszłości. Decydując  się na grzałki i bufor lub piec indukcyjny współpracujący z wodnym ogrzewaniem podłogowym zawsze będziemy mogli łatwo zmienić źródło ciepła.

Jeżeli chodzi o ogrzewanie elektryczne to uważam że jest to opłacalne tylko w małych domkach, np. letniskowych, które są użytkowane czasowo. Nadaje się tez do domów pasywnych i bardzo dobrze ocieplonych. W każdym innym przypadku jest to rozwiązanie nieekonomiczne, którego największą zaletą jest niski początkowy koszt inwestycji i bezobsługowość.
W długim terminie koszty ogrzewania są stosunkowo wysokie.
Mała opłacalność dla dużych budynków – ogrzewanie prądem dużych budynków jest kompletnie nieopłacalne.
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z prądu w taryfie G11  wynosi 1,040zł
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z prądu w taryfie G12W wynosi 0,828zł
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-prad.png[/img]

Rachunki zmniejszy nieco stosowanie taryf dwustrefowych (G12, G12W, G12WS, G13) . Jednak jeżeli mamy duża rodzinę która korzysta z prądu w dzień, (komputery, telewizory, zmywarki, pralki, suszarki, kuchenki mikrofalowe i płyty indukcyjne) To wtedy płacimy z prąd znacznie więcej niż w taryfie G11.

Warto też wiedzieć że różnica w cenach pomiędzy taryfą dzienną, a nocna w przyszłości się zniweluje. Za kilka lat wraz z rozwojem fotowoltaiki która daje prąd w szczycie cenowym oraz w erze aut elektrycznych i magazynów energii które będą ładowane zazwyczaj w nocy różnica w cenie będzie znikoma!

Oczywiście można przyjąć że zamontujemy instalację fotowoltaiczną, jednak cena sprzedaży prądu z fotowoltaiki jest średnio 3 krotnie niższa niż cena zakupu prądu.  Posiadacze fotowoltaiki na starych korzystnych warunkach w systemie net metering po 15 latach od uruchomienia instalacji wejdą w kwotowy system rozliczeń zwany net billingiem.

Od 1 stycznie wchodzi  jeszcze opłata mocowa, dla grzejących prądem (COP1) może być znaczna. I kolejny minus, ekolodzy i instytucje unijne już krytycznie patrzą na tak energochłonny sposób ogrzewania. Nie wiadomo co wymyśla , wiadomo że chcą urządzeń grzewczych o sprawności A+++, a nie C.

Kotły olejowe kondensacyjne są urządzeniami w obsłudze podobnymi do kotłów gazowych. Koszt inwestycji też jest podobny do instalacji kotła gazowego z butlą. Tu też musimy posiadać zbiornik na olej opałowy. Koszty ogrzewania nie należą do niskich, zazwyczaj są jeszcze większe niż w przypadku gazu.
Koszt wytworzenia kWh energii cieplnej z pelletu wynosi 0,502zł
[img]https://gadzet.telchina.pl/wp-content/uploads/2024/11/koszty-ogrzewania-150m2-olej.png[/img]

Obserwując ceny energii i opału w Polsce można zauważyć że w ostatnim czasie  podrożał gaz i pellet, a potaniał węgiel.  Ceny prądu od dłuższego czasu mamy najwyższe w Europie, ale dzięki wzrostowi udziału OZE  w miksie energetycznym hurtowe ceny prądu już od pół roku spadają. W dłuższej perspektywie czasu prąd powinien drożeć wolniej od pozostałych żródeł energii.  
 Musimy być świadomi że większość paliw Polska importuje i są one narażone na duże wahania cen. Końcem tego roku w Polsce  z węgla wytwarzaliśmy już  mniej niż  50%  prądu, stale  rośnie produkcja taniego  prądu z wiatru i słońca którego nam nie brakuje.

POSUMOWANIE
Jak widać wybór nie jest łatwy. Każdy rodzaj ogrzewania ma wady i zalety. Ja osobiście wybrałem Pompę ciepła w duecie z Fotowoltaiką, co w dłuższej perspektywie jest najtańszym ogrzewaniem.
Nie będą mnie też dotyczyć planowane restrykcje nałożone przez UE na paliwa kopalne. Inwestujący obecnie w kotły węglowe i gazowe mogą być za kilka lat zmuszeni do ich wymiany. Warto też mieć awaryjne źródło ciepła na wypadek braku prądu.
Inwestuj mądrze, z kalkulatorem w ręku!